باید نقش کردستان را در توسعه کشور تعریف کنیم

 زاهدی در مورد فرهنگ استان کردستان معتقد است: «ظرفیت‌های فرهنگی استان کردستان سرمایه‌ای است که می‌تواند در کنار هنر، بعد اقتصادی هم یافته و نه در تنها در حوزه ملی، که در حوزه منطقه‌ای و جهانی نیز دیده شده و به جایگاهی برتر دست یابد.» او در ادامه به ظرفیت‌های اقتصادی هم اشاره و اعلام می‌کند: «در غرب استان کردستان، زمین‌های زراعی زیادی وجود دارد؛ اما فقدان زیرساخت‌های مناسب باعث شده نتوانیم آب زیاد در بخش شرقی استان را به مزارع غربی برسانیم. سهم ما از سدهایی که روی رودخانه‌های استان احداث شده تنها 2900 هکتار بود که با پی‌گیری‌های انجام‌شده، این رقم تا یک ماه قبل، به 16800 هکتار افزایش یافت.» با این حال او تاکید می‌کند که: «ما با تولید 880 هزار تن، رتبه سوم یا چهارم تولید گندم را در کشور داریم. همچنین حدود 60 تا 70 درصد سیب زمینی و توت فرنگی کشور در این استان تولید می‌شود.» متن گفتگو با استاندار کردستان را در ادامه می‌خوانید:

طرح موضوع منشور 27 گانه از سوی رسانه‌ها

زاهدی استاندار کردستان می‌گوید: من دستورالعملی به عنوان منشور منتشر نکرده‌ام؛ در اولین جلسه شورای اداری که پس از مراسم معارفه با مدیران استان برگزار شد، من به تشریح شیوه‌ها و روش‌های مدیریت کاری خود و خواسته‌هایم از مدیران استان پرداختم؛ سخنان من در این جلسه از سوی رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفت و از آن به عنوان منشوری 27گانه برای مدیریت استان نام برده شد. در حالیکه اصول مدیریتی هر شخص متفاوت بوده و نمی‌توان این برنامه را برای همه‌جا اعمال کرد. دیدگاه و نگرش یک شهروند نسبت به یک مدیر متفاوت است؛ اصولاً هر مدیری اعم از بومی و غیربومی، نیاز به زمانی برای شناخت حوزه خود از جایگاه مدیریتی دارد. خوشبختانه از زمان انتصاب تا معارفه، هشت روزی فاصله بود و من در این فرصت، با گروه‌های مختلف، مدیران و استانداران سابق و ... ملاقات‌هایی را داشتم و تلاش کردم با دریافت اطلاعات، شناخت بیشتری نسبت به استان پیدا کنم. از طریق این ملاقات‌ها توانستم راجع‌به پروژه‌ها و مسائل مختلف در استان، اطلاعات زیادی به دست آورده و به یک روش کاری مشخص برای خود برسم. هدف من از جلسه شورا در ابتدا شناخت مدیران و پس از آن شناخت حوزه کاری و پروژه‌های در دست اقدام آنان بود. خوشبختانه طی دو هفته بدون اینکه کارهای استان، معطل و معلق شود، من توانستم شناخت خوبی به دست آورده و به امور مسلط شوم. ضمن اینکه در ادامه این مسیر نیز به ملاقات‌های خود با نمایندگان دوره‌های قبل و صاحب‌نظران در حوزه کردستان، ادامه داده و از نظرات آنها استفاده خواهم کرد.

مدیریت دستوری؛ مدیریت رفتاری

زاهدی در مورد اینکه دو شیوه برای مدیریت وجود دارد تاکید می‌کند که: به اعتقاد من، از طریق دو شیوه دستوری و رفتاری می‌توان مدیریت کرد. بر اساس شیوه دستوری، من پس از صدور و ابلاغ بخشنامه‌ای، از ادارات تابعه خود می‌خواهم بر اساس این دستورالعمل توجهات لازم صورت گرفته و اقدامات ضروری انجام شود. این دستور در هر حال بایگانی خواهد شد؛ اما وقتی مدیران ما شاهد حضور پررنگ استاندار نه فقط در مجامع و محافل فرهنگی مانند جشنواره‌ها، کانون‌های قرآنی، شعر و ادب، کنسرت و ... بلکه در هر حوزه‌ای اعم از کشاورزی، صنعت، اشتغال و ... باشند، تأثیر بیشتری گرفته و آن را سرلوحه امور خود قرار می‌دهند.

توجه ویژه به مسائل فرهنگی

زاهدی از علاقه‌اش به حوزه فرهنگ اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: کردستان استانی فرهنگی است و مردم به آن توجه ویژه‌ای دارند؛ اما ما نباید لزوماً به مسائل فرهنگی بپردازیم. مردم کردستان علاقۀ خاص و عجیبی به فرهنگ و آداب و رسوم خود داشته و از حاکمیت انتظار دارند با توجه ویژه به این حوزه، فرصت بالندگی و رشد سنت‌ها و آداب را قوم کرد مهیا کند. ظرفیت‌های فرهنگی استان کردستان سرمایه‌ای است که می‌تواند در کنار هنر، بعد اقتصادی هم یافته و نه در تنها در حوزه ملی، که در حوزه منطقه‌ای و جهانی نیز دیده شده و به جایگاهی برتر دست یابد. متأسفانه طی دوره‌های مختلف، شاخص‌های توسعه فرهنگی در استان کردستان نسبت به کل کشور بسیار پایین بوده و هنوز هم هست. کردها نیز همچون آذری‌ها از پیکرۀ ایران بوده و خود را ایرانی می‌دانند. مردم این منطقه بر حفظ و تقویت آداب و سنت‌های خود بسیار علاقمند بوده و تلاش می‌کنند این فرهنگ را به عنوان بخشی از پیشینه ایران حفظ کنند. بزرگ‌ترین مترجمان فارسی از جمله محمد قاضی، ابراهیم یونسی و ... از قوم کرد بوده‌اند. اولین و مهم‌ترین ویژگی فرهنگ عمومی این منطقه، مهمان‌نوازی است. موسیقی خصوصیت بارز دیگری است که در کشور شهرت یافته و به نام موسیقی اصیل این منطقه شناخته می‌شود. بسیاری از بزرگان موسیقی ما از قوم کرد بوده و هستند. من معتقدم برای کمک به موسیقی ایرانی، باید کردستان را تقویت کرد. با حمایت و پشتیبانی از موسیقی نواحی، مردم دیگر به موسیقی مبتذل و کوچه بازاری روی خوش نشان نخواهد داد. موسیقی زندگی مردم است؛ موسیقی مذهبی برخلاف سایر نقاط کشور، در کردستان بسیار پررنگ بوده و به آن توجه می‌شود. ضمن اینکه ما در حوزه‌های هنرهای تجسمی، مجسمه‌سازی، نقاشی، خوشنویسی، کاریکاتور و کارتون و ... از توانمندی‌های بسیار بالایی برخوداریم که کمتر به آن توجه شده است. ما در سال 94، جشنواره خوشنویسان را در تهران موسسه صبا وابسته به فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی برگزار کردیم. همچنین اولین دوسالانه خوشنویسی کردی، در خود سنندج برگزار شد و هر دو سال یکبار استمرار خواهد یافت. استان کردستان در زمینه هنرهای نمایشی اعم از تئاتر و سینما نیز توانمند بوده و فیلم‌های کوتاه و بلند و نیز تئاترهای بسیاری در این استان اجرا می‌شود. تئاترهای خیابانی در سال 62، در شهرستان مریوان شکل گرفته و پس از چند دوره، اجرای آن مانند جشنواره دف متوقف شده بود که با روی کار آمدن دولت یازدهم، دوباره کار خود را آغاز کرده است. استان ظرفیت فرهنگی بالایی داشته و من تلاش کرده‌ام با ایجاد فضایی مناسب فعالیت‌های فرهنگی، مردم را برای استمرار این فعالیت‌ها تشویق کنم.

و نکتۀ دیگر اینکه انشالله مصمم هستیم دانشنامه کردستان که علاوه‌بر فرهنگ، همه بخش‌های کردستان را در خود جای داده است  به دست انتشار بسپاریم که چند جلد آن هم الان آماده است.

امکان تبادلات فرهنگی بین ایران و اقلیم کردستان عراق

زاهدی تاکید می‌کند: با توجه به اشتراکات فرهنگی، علاقه زیادی برای تبادلات فرهنگی بین دو منطقه دیده می‌شود. برای مثال در جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، ما از اقلیم کردستان شرکت‌کننده داریم. در جشنواره‌ها و کنسرت‌هایی که در هر دو منطقه اجرا می‌شود، ما شاهد حضور تعدادی از کردهای منطقه مقابل هستیم. مردم به گسترش این روابط علاقه داشته و به آن توجه نشان می‌دهند. علاوه‌بر این پرداخت به امکانات آموزشی هم در حوزه آموزش عالی و هم بخش فنی و حرفه‌ای، بخشی از توافقات ما با مسئولین عراقی در این سلسله جلسات بوده است. در آموزش فنی و حرفه‌ای، ما پذیرای گروهی از اقلیم کردستان عراق بودیم که به سنندج آمدند و پس از آموزش و دریافت گواهینامه به کشور خود بازگشتند. متأسفانه برنامه‌های ما در آموزش عالی هنوز عملیاتی نشده است.

آموزش نیروی انسانی در استان کردستان

استاندار کردستان از ضرورت آموزش نیروی انسانی می‌گوید و به این نکته اشاره می‌کند که: من به بحث آموزش در همه سطوح و جنبه‌های گوناگون توجه ویژه‌ای داشته‌ام. آموزش نیروی انسانی باید جدای از آموزش‌های کلاسیک آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها مورد توجه قرار گیرد. در گزارش عملکردی که در سال 92 از یکی از مدیران آموزش و پرورش استانداری دریافت کردم، متوجه شدم ما به دلیل اشکالاتی که در سرفصل‌های آموزشی و عناوین درسی داریم، از این مسیر به توسعه دست نخواهیم یافت. ما باید روی آموزش‌هایی که به توسعه استان کمک کنند، تأکید داشته باشیم و نگاه مدیران را به این مسئله تغییر دهیم. ضمن اینکه برای دریافت گواهینامه و ارتقای شغلی، شاهد حضور مدیران و کارشناسان غیرمرتبط در کلاس‌های آموزشی هستیم که باید با این پدیده به شدت برخورد کرد.

وضعیت کشاورزی در استان

استاندار کردستان یکی دیگر از ظرفیت‌های مهم استان کردستان را کشاورزی دانسته و تاکید می‌کند: استان کردستان از ظرفیت‌های طبیعی بسیاری از جمله آب فراوان، اراضی مستعد کشاورزی و گاوداری و .. برخوردار است. در این منطقه زیرساخت‌های بسیار خوبی در حوزه‌های کشاورزی، باغدای، تولید دام، طیور و آبزیان، پرورش زنبور عسل و ... وجود دارد. مساحت استان کردستان حدود 1.8 دهم وسعت کشور است و بخش عظیمی از این منطقه به کوهستان‌ اختصاص دارد. با این حال و علی‌رغم حجم یازده درصدی اراضی آبی در استان، ما با تولید 880 هزار تن، رتبه سوم یا چهارم تولید گندم را در کشور داریم. همچنین حدود 60 تا 70 درصد سیب زمینی و توت فرنگی کشور در این استان تولید می‌شود.

آب کردستان و وضعیت سدها

زاهدی درباره آب کردستان می‌گوید: کردستان از 5 حوزه آبریز خزر، سفیدرود، ارومیه، کرخه و زاب تشکیل شده و توزیع آب در آن نه به شکل تصمیمات سیاسی، بلکه مطابق دستورالعمل استانی است. به‌نظر می‌رسد به چنین ظرفیتی در استان بی‌توجهی شده و باید این شرایط تغییر کند. دولت «تدبیر» و «امید» و وزارت نیرو با توجه به پی‌گیری‌های ما، در این خصوص ورود کرده؛ اما تغییر این شرایط زمان خواهد برد. علی‌رغم بارندگی‌های بسیار خوب در ایام سال، به علت نبود زیرساخت‌های کافی، نمی‌توان از این مزیت، بهره‌وری بالایی داشت. حجم بارندگی استان کردستان، حدود 14 هزار میلیارد مترمکعب بوده و بیش از 5 میلیارد مترمکعب در این استان آب وجود دارد؛ با این حال مطابق روال گذشته، بخش زیادی  از این آب به خارج از کشور و یا خارج از استان فرستاده شده و می‌شود. متأسفانه به دلیل سیاست‌هایی که در گذشته اعمال شده، ما نتوانسته‌ایم از ویژگی پرآبی استان استفاده کرده و برای توسعه خود کاری کنیم. در غرب استان کردستان، زمین‌های زراعی زیادی وجود دارد؛ اما فقدان زیرساخت‌های مناسب باعث شده نتوانیم آب زیاد در بخش شرقی استان را به مزارع غربی برسانیم. سهم ما از سدهایی که روی رودخانه‌های استان احداث شده تنها 2900 هکتار بود که با پی‌گیری‌های انجام‌شده، این رقم تا یک ماه قبل، به 16800 هکتار افزایش یافت. قطعاً این روند ادامه‌دار بوده و به مرور شاهد افزایش آن خواهیم بود. تلاش خواهیم کرد تا جایی که امکان داشته باشد، آب در خود استان استفاده شود. با توجه به حجم تولیدات کشاورزی و باغی در استان کردستان، حل موضوع آب در رأس برنامه‌های مدیریتی من قرار داشته و به شکلی جدی پی‌گیر آن خواهم بود.

توسعه کردستان و معادن

استاندار کردستان با اشاره به اینکه هنوز از ظرفیت‌های معدنی کردستان استفاده درست نشده است تاکید می‌کند: علی‌رغم اینکه کردستان، استانی مرزی است و از معادن بسیار غنی آهن، طلا، مس و ... برخوردار است، اما نتوانسته از این مزیت بهره برده و اقدام به تولید و صادرات کالاهای صنعتی بکند. متأسفانه بخشی از استخراجات معدنی ما به شکل خام‌فروشی از استان خارج شده و بقیه نیز بدون استفاده مانده است. صادرات خام مواد معدنی جز تخریب جاده‌ها و منابع، برای منطقه هیچ سودی نخواهد داشت. فرآوری محصولات معدنی، علاوه بر ایجاد اشتغال، درآمد خوبی برای استان در پی داشته و به تسریع فعالیت‌های عمرانی کمک زیادی خواهد کرد. ضمن اینکه ما حاضر نیستیم اراضی آبی خود را به اراضی صنعتی تبدیل کنیم. تغییر و تبدیل کاربری پروسه بسیار سختی است و ما راضی نیستیم زمین‌های مرغوب و حاصلخیز خود را درگیر صنعت و احداث کارخانه کنیم. با این حال ایجاد صنایع فرآوری باعث خواهد شد ما دیگر شاهد تصادفات سنگین و هدررفت سرمایه و آلودگی محیط زیستی در جاده‌های خود نباشیم. ضمن اینکه با توجه به وضعیت جنگی کشورهای همسایه‌ای همچون عراق و سوریه، به نظر می‌رسد سال‌های زیادی، ساختمان‌سازی در این کشورها به شدت رونق خواهد داشت. با توجه به هم‌مرز بودن کردستان با عراق، ایجاد صنایع تبدیلی و مونتاژ منجر به رونق اقتصادی در منطقه خواهد شد. ما تلاش می‌کنیم تا ضمن حفظ کشاورزی خود، مشکل اشتغال در منطقه را به هر شکلی حل کنیم.

حضور نیروهای بومی در مدیریت استان

استاندار کردستان در مورد مدیریت افراد بومی بر استان کردستان می‌گوید: مباحث قومیت و مذهب در این منطقه حذف شدنی نیست و نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجه بود. من تلاش کرده‌ام تا جایی که امکان داشته از نیروهای بومی در منطقه استفاده کنم؛ در حال حاضر فرمانداران ما همه کرد هستند. البته نه فقط در کردستان بلکه در همه نقاط کشور، گاهی حتی نیروی بومی توانمند نیز نمی‌تواند کاری پیش برده و پاسخگوی انتظارات باشد. متأسفانه تا به امروز در استان کردستان کادرسازی و مدیرسازی صورت نگرفته است و برای جایگزین ساختن برخی از مدیران، ما با مشکل جایگزین‌های توانمند روبرو هستیم. ما اگر بتوانیم از سیستم چرخش مدیریتی در سطح کشور استفاده کنیم، نتیجه بهتری خواهیم گرفت. می‌توان از تجربیات مدیری که در حوزه خود موفق عمل کرده در سایر نقاط کشور نیز بهره برد. به نظر من اجرای این سیستم، ظرفیت مناسبی برای توسعه مدیریت در کشور ایجاد می‌کند. البته این نکته فراموش نشود که مردم کردستان از اینکه سهمی در مدیریت کلان کشور ندارند، گله داشته و از دولت و حاکمیت انتظار دارند توانمندی‌های مردم این منطقه را نادیده نگرفته و به آن توجه جدی داشته باشند. من این مسئله را پی‌گیری کرده و به آن تأکید دارم که از نیروهای توانمند کرد و اهل سنت باید در بدنه حکومت و مقاطع مختلف مدیریتی استفاده کرد.

وضعیت سرمایه‌گذاری در استان

استاندار کردستان در مورد سرمایه‌گذاری و بیکاری در استان می‌گوید: نرخ بالای بیکاری در این استان ناشی از توسعه‌نیافتگی است. بخش‌های نیازمند به سرمایه‌گذاری در این استان، نیازمند به‌روز‌ رسانی و ایجاد زیرساخت‌های جدید هستند. برای مثال ما در شبکه حمل و نقل اعم از جاده‌ای، ریلی و هوایی به شدت دچار مشکل هستیم. علی‌رغم تلاش‌های انجام‌شده، حتی اگر دولت توجه خود را به سرمایه‌گذاری معطوف کند، اصلاح این شرایط، سال‌ها طول خواهد کشید. البته شرایط ما در زیرساخت‌های آب، انرژی، گاز، برق و ... مناسب بوده و ما جزو موفق‌ترین استان‌های کشور از این حیث هستیم. خوشبختانه در طول سال‌های پس از انقلاب، استانداری به خوبی کار کرده و توانسته با گازرسانی به استان، انرژی لازم را تامین کند. ضمن اینکه ما به اندازه کافی برق داشته و کمبودی در این زمینه نداریم. نیروگاهی 960 مگاواتی در استان وجود دارد که مصرف استان، نیمی از این حجم تولید است و باقی‌مانده در شبکه سراسری توزیع می‌شود. همچنین مجوز یک نیروگاه 500 مگاواتی را نیز صادر کرده‌ایم که مسائل مقدماتی و جانبی آن حل، و سرمایه‌گذارش نیز مشخص شده و به زودی پس از طی روال اداری و تحویل زمین، کار خود را آغاز خواهد کرد. گروه‌های داخلی و خارجی زیادی جهت سرمایه‌گذاری در حوزه تولید انرژی‌های پاک، از استان دیدن کرده‌اند. ما مذاکراتی در حوزه انرژی‌های باد و خورشید داشته‌ایم که روال این جلسات با پیشرفت روبرو بوده و امکان اجرایی شدن این طرح‌ها وجود دارد. وضعیت زیرساخت‌های انرژی ما در شرایط خوبی قرار داشته و امکان زیادی برای توسعه این بخش داریم. ما از زمان مذاکرات برجام، با گروه‌های مختلف خارجی و اروپایی جلساتی داشتیم؛ منتهی به علت ابهام کار، هیچ‌یک از طرفین از نتیجه، آگاه نبود. کنسولگری ما در سلیمانیه، از ابتدای امسال، فعالیت‌های بسیار خوبی را جهت جذب سرمایه‌گذار به استان کردستان آغاز کرده است. مذاکرات زیادی با کارشناسان در سطح مدیران ارشد صورت گرفت و در حال حاضر تعدادی از سرمایه‌داران اقلیم کردستان به زودی جهت سرمایه‌گذاری به استان ما سفر خواهند کرد. خوشبختانه در حال حاضر سه سرمایه‌گذار خارجی از ترکیه و دو سرمایه‌گذار از اقلیم کردستان در حال سرمایه‌گذاری در استان هستند. یکی از پروژه‌های سرمایه‌گذاری به مجتمع تفریحی گردشگری 200 هکتاری شهرستان بانه اختصاص داشته و در حال حاضر شاهد پیشرفت بالای 30 درصد در آن هستیم. پروژه دیگری در زمینه فولاد و استخراج کنسانتره و آهن اسفنجی در سقز شروع شده که کارهای مقدماتی آن انجام شده و به زودی کار خود را شروع خواهد کرد. همچنین شهرستان سقز یک واحد تولیدی سیگار دارد که امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. علاوه‌بر این در پروژه طلای ساریگونی قروه، سرمایه‌گذاری قزاقی ورود کرده است. این پروژه در شروع کار من در استان، فعالیت چندانی نداشت، اما با پی‌گیری‌های انجام شده، یکی از چهار واحد آن در بهمن‌ماه به بهره‌برداری رسید. یکی دیگر از واحد آن طی سال جاری افتتاح شده و دو واحد دیگر نیز در دست اجرا هستند.

زیرساخت‌های موجود در حمل و نقل و نیاز سرمایه‌گذاران

وضعیت زیرساخت‌های ما در حوزه جاده‌ای، امنیت جاده‌های ما را به خطر انداخته است. در حال حاضر نفت خام از اقلیم کردستان به ایران منتقل شده و پس از فرآوری در اراک به عراق باز می‌گردد. ما آمار تصادفات بسیار شدیدی را در این بخش داشته‌ایم. ما هنوز در این استان آزادراه نداریم و همین مسئله در میزان نقل و انتقالات‌مان اثرگذار بوده است. البته پروژه‌های در حال احداث زیادی وجود دارد که با تزریق اعتبارات خواهیم توانست هرچه سریع‌تر آنها را به بهره‌برداری رسانده و وضعیت جاده‌ها را از این شرایط خارج کنیم. بر اساس این پروژه‌ها، مسیر سنندج ـ همدان، تا گردنه صلوات‌آباد چهار بانده خواهد شد. در مورد گردنه صلوات‌آباد هم؛ یا می‌توانیم ضمن حفظ گردنه، آن را تعریض کرده و ارتقاء دهیم و یا با ایجاد تونل، مسیر را کوتاه کنیم. من به علت علاقمندی‌های فرهنگی مردم، ترجیح می‌دهم این مسیر تعریض شود. در حال حاضر مشغول انجام کارهای مقدماتی این پروژه با وزارت راه و شهرسازی هستیم؛ توافقات اولیه و بازدیدهای میدانی آن نیز انجام شده است. مسیر سنندج به مریوان  پر پیچ و خم بوده و ما در حال احداث راهی جدید در پشت ارتفاعات این منطقه هستیم. برای بهره‌برداری این جاده در سال جاری، نیازمند تخصیص اعتبارات کافی هستیم. همچنین مسیرهای کامیاران به سروآباد نیز در حال ارتقاست. راه بیجار ـ همدان طی سال جاری به بهره‌برداری رسیده و بخشی از مسیر بیجار ـ زنجان نیز امسال افتتاح خواهد شد. مهم‌ترین راه در استان کردستان، کریدور شمال ـ جنوب است که از میاندوآب به مرز بازرگان رفته و از آنجا تا بندر امام ادامه پیدا می‌کند. طول این کریدور 370 کیلومتر بوده و عملیات اجرایی آن بیش از 40 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. امسال 40 کیلومتر از این راه به بهره‌برداری خواهد رسید. افتتاح کریدور شمال ـ جنوب، آسیای میانه، ترکیه و اقلیم کردستان عراق را به خلیج فارس وصل خواهد کرد. جهت دریافت فایناس و ورود سرمایه‌گذار ایتالیایی، دکتر آخوندی مذاکراتی داشته‌اند و توافقات حاصله، در قالب توافق‌نامه‌ای به امضا رسیده است.  خط آهن تهران ـ سنندج نیز در دست احداث بوده و ریل‌گذاری آن از ساوه رد شده است. هریک از این طرح‌ها، نیازمند اعتبار بوده و تخصیص بودجه برای آنها، باعث شتاب پروژه می‌شود.

فرصت‌های مرزی بودن کردستان

استاندار کردستان در مورد فرصت‌های مرزی بودن استان می‌گوید: مرز می‌تواند هم تهدید بوده و هم به عنوان یک مزیت مورد توجه قرار گیرد. در این مدت ما تلاش کردیم با کاهش سطح تهدیدات، فرصت‌ها را بیشتر به چشم بکشیم. استان کردستان به دلیل دو مرز رسمی و هم‌مرزی با اقلیم کردستان عراق از اهمیت استراتژیک برای دولت جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده و نزدیک‌ترین مرز ما به دریای مدیترانه و بندر لاذقیه سوریه است. با حل مشکلات سوریه در آیده ما می‌توانیم از این مرز بهترین استفاده را داشته و محصولات خود را از این مسیر به اروپا صادر کنیم. ضمن اینکه به دلیل شرایطی که در مرزهای رسمی ما وجود دارد کالاهایی مانند مصالح ساختمانی، مواد غذایی، شوینده‌ها، فرآورده‌های نفتی و ... می‌توانند به عنوان کالاهای لیجستیک شناخته شوند. تا به امروز، برای ارتقای فعالیت‌های مرزی، دو نشست با استاندار سلیمانیه داشته‌ایم. در حال حاضر ما با اقلیم کردستان عراق دو نوع مبادلات مرزی داریم. در مرز رسمی باشماق، کلیه سازمان‌های دولتی مستقر بوده و مانند سایر مرزهای کشور، مسافرین، ماشین‌آلات و .. تردد دارند. ما در سال گذشته از این مرز حدود 6 میلیارد دلار  ترانزیت و 50 میلیون دلار صادرات از خود استان داشته‌ایم. بازارچه مرزی، نوع دیگری از مبادلات ما را تشکیل می‌دهد. البته حضور غیرقانونی کوله‌بران، که در نقاط صفر مرزی، مبادلات را خارج از قواعد رسمی انجام می‌دهند، کنترل شده و میزان آن نیز کاهش یافته است. یکی از مباحث گفتگویی که با مسئولین اقلیم کردستان عراق داشتیم قرار شد موانع موجود در روند مبادلات ارزی را رفع کرده و آن را تسریع و تسهیل ببخشیم. تا حدود زیادی نیز مشکلات حل شده و بخشی از موانع که هنوز باقی است به مسائل سخت‌افزاری مانند فنس‌کشی، دیوارکشی، ایجاد گیت تردد مسافرین، جداسازی محل عبور و مرور کامیون‌ها و ... اختصاص دارد. لازمه رفع این موانع، ساخت‌ و سازهایی است که منجر به ارائه خدمات و امکانات مناسب‌تر خواهد شد. هر دو طرف در این زمینه همکاری‌های خوبی داشته و تلاش کرده‌اند با حل مشکلات، بیشترین استفاده را از مرز خود ببرند. در حوزه مرزهای غیررسمی نیز ملاقاتی با

استاندار استان تازه تأسیس حلبچه داشتیم که نتیجه این جلسه منجر به ایجاد یک بازارچه مرزی در مرز ملخ‌خور شد. با راه‌اندازی این بازارچه از دو ماه قبل، شاهد تأثیر خوبی در زندگی و معیشت مردم سروآباد بوده‌ایم. تغییر وضعیت مرز سیرانبند به مرز رسمی در دولت قبل تصویب شده بود؛ اما دولت مرکزی عراق این مصوبه را نمی‌پذیرفت. با پی‌گیری‌های که از طریق وزارت امور خارجه، وزارت کشور، سفارت و کنسولگری ایران در عراق داشتیم، توانستیم با حضور استانداران کردستان و سلیمانیه این مرز را به طور رسمی افتتاح کنیم. حدود سه هفته پیش نیز مرز سیرانبند، به عنوان مرز رسمی معرفی شد. برنامه‌های زیادی برای این مرز تعریف کرده‌ایم که بخش عمده‌ای از آن تا پایان مردادماه عملیاتی خواهد شد. رسمی شدن این مرز تأثیر زیادی در توسعه تجارت استان خواهد داشت.

گردشگری استان کردستان

زاهدی در مورد گردشگری در استان کردستان می‌گوید: در حوزه گردشگری، استان از پتانسیل‌های خوبی در بخش‌های طبیعی، سنتی، آداب و رسوم، تاریخی ـ باستانی و ... برای جذب توریسم برخوردار است. برخی از آیین‌هایی که در استان اجرا می‌شود، کمتر شناخته شده و می‌توان با سرمایه‌گذاری و شناساندن آن، موقعیت را برای جذب گردشگر فراهم کرد. ضمن اینکه ما به‌دنبال ثبت جهانی منطقه بکر و بی‌نظیر اورامان هستیم. توسعه صنعت توریسم، نقش بسیار زیادی در ایجاد اشتغال دارد؛ با این حال زیرساخت‌های ضعیف باعث شده ما نتوانیم در معرفی استان خوب عمل کنیم. زاگرس از گذشته‌های دور، محل رشد گیاهان دارویی بود و ما می‌توانستیم سالانه هزار تن کتیرا از این مناطق برداشت کنیم. متأسفانه طی سال‌های اخیر، سیاست‌های اعمال‌شده و نیز خشکسالی باعث نابودی این گیاهان شده است. با چند گروه از فعالان این حوزه مذاکراتی جهت ایجاد صنایع فرآوری در این بخش داشته‌ایم. برخی از اشخاص حقیقی در این بخش حاضر شده و نمونه‌هایی را به عنوان پایلوت اولیه کشت و اجرا کرده‌اند. با سرمایه‌گذاری نیز در حال مذاکره هستیم و به زودی نتیجه آن مشخص خواهد شد.

کردستان و موضوع امنیت

استاندار کردستان در پاسخ به این سوال که آیا مدیران کلان دولتی به این استان نگاهی امنیتی دارند با تاکید عنوان می‌کند که: خیر؛ نگاه مسئولین ما امنیتی نیست. در حال حاضر نیروی نظامی ما در قالب سپاه یا نیروهای امنیتی، در بسیاری مواقع به کمک مردم رفته و حتی از خانواده‌هایی که عزیزانشان در خرابکاری‌های گروهک‌های ضد انقلاب از دست رفته‌اند، دلجویی می‌کند. نگاه دولت و حاکمیت به مردم امنیتی نیست؛ اما با کسانی که امنیت را به خطر بیندازند، به جدیت برخورد خواهد کرد. حساب مردم از گروه‌های معاند نظام جمهوری اسلامی ایران جداست. امنیت مردم باید تأمین شود و این در رفتار مردم ما با مسئولین قابل مشاهده است. وظیفه یک حکومت و دولت، تأمین امنیت با رویکردی توسعه‌گرایانه است. دولت باید به دنبال حل مشکلات معیشتی، رفاهی، اشتغال و ... مردم باشد. پرداخت به چنین مسائلی، خودبخود امنیت منطقه را تأمین خواهد کرد. افزایش اختیارات استانداران در برخی مقاطع می‌تواند به تسریع و تسهیل امور کمک فراوانی کند. اورامان شهری عمودی است که با معماری خاص خود می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد؛ اما فقدان امکانات اقامتی، تفریحی، رفاهی و .. باعث شده مردم کمتر این منطقه را شناخته و از آن بازدید کنند.

کردستان و موضوع اقتصاد مقاومتی

زاهدی در پاسخ به این پرسش که تأثیر اقتصاد مقاومتی در توسعه استان کردستان چقدر است می‌گوید: در خصوص اقتصاد مقاومتی همکاری خوبی با مجمع تشخیص مصلحت نظام داشتیم و طی برنامه مفصلی از مدیران نیز دعوت کردیم تا در این جلسه حضور داشته و اهمیت مسئله را متوجه شوند. با توجه به مزیت‌های هر منطقه، توسعه باید منطقه‌ای تعریف شود. به اعتقاد من دولت لزوماً نباید به استان‌های کمتر توسعه‌یافته توجه ویژه‌ای نشان دهد، بلکه معتقدم باید مشخص کنیم استانی مانند کردستان، می‌تواند چه نقشی در توسعه کشور ایفا کند و با توجه به این نقش، توسعه منطقه‌ای را شکل دهیم. این پازل با شناسایی مزیت‌ها و ظرفیت‌های هر منطقه تکمیل شده و در نهایت منجر به توسعه منطقه‌ای و ملی خواهد شد. به نظر من گفتمان توسعه هنوز در بسیاری از استان‌ها با مشکل مواجه است. ما در بسیاری از استان‌ها هنوز نتوانسته‌ایم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را بر اساس زندگی معیشتی مردم منطق کنیم. مقام معظم رهبری اقتصاد مقاومتی را درون‌گرا و برون‌زا معرفی کردند. یک اقتصاد معیشتی نمی‌تواند برون‌گرا بوده و ضمن تحول در معیشت مردم، خلق ثروت کند. بنابراین ما در حالیکه به سوی معیشت مردم حرکت می‌کنیم باید مشکلات معاش آنها را نیز حل کنیم. امروز ما برای حضور در بازارهای جهانی نیازمند استفاده از ظرفیت‌هایمان هستیم. ممکن است ثروتمند بوده و تولید خوبی داشته باشیم، اما صادرات ما باید از نظر کیفیت و قیمت تمام‌شده در دنیا قابل رقابت باشد. متأسفانه قاچاق کالا، مسیر ورود به بازارهای جهانی را بسیار برای ما دشوار کرده است. ما مرزهای طولانی داشته و با 15 کشور همسایه هستیم. محروم‌ترین بخش‌های کشور، نقاط مرزی هستند و معیشت آنها اغلب از طریق جابجایی کالا بین دو مرز و به شکل غیرقانونی تأمین می‌شود. باید بپذیریم کوله‌وری بخشی از طریق معاش نقاط مرزی ماست و نمی‌توان در کوتاه‌مدت شغلی جایگزین برای آن تعریف کرد. با این ال می‌توان با حداقل مقررات و مرحله به مرحله، این طریقه را قانونمند کرده و با عبور کنترل‌شده کالاهای با گارانتی و خدمات پس از فروش از گمرک وضعیت مرزها را اصلاح و تبادلات را قانونمند کرد.

لینک گفتگو با استاندار کردستان در ماهنامه «آفتاب صبح»

http://www.aftabesobhonline.ir/fa/newspaper/8#page/92