مژده نوراللهیان- حسین وفایی‌بصیر، رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با اشاره به اینکه هوش مصنوعی یکی از موضوعات روز دنیا است و هر روز کاربرد جدیدی از آن منتشر می‌شود، اظهار کرد: هوش مصنوعی یک ابزار رایانه‌ای است که براساس تحلیل داده‌ها و اطلاعاتی که در گذشته وجود داشته است به نوعی رفتاری را در آینده تخمین می‌زند.

وفایی‌بصیر با بیان اینکه هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلفی می‌تواند کاربرد داشته باشد، عنوان کرد: مهم‌ترین بحث آن موضوع رباتیک است؛ در نقاطی از دنیا ربات‌ها در زمینه خدمات، تجارت و صنعت کاربرد داند و بسیاری از دستگاه‌های به‌روز دنیا به سمت هوش مصنوعی حرکت می‌کند.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه در حوزه‌های مختلف صنعتی می‌توان از هوش مصنوعی استفاده کرد، اضافه کرد: در زمینه‌های دیگر نیز می‌توان از هوش مصنوعی استفاده کرد؛ به عنوان مثال می‌توان از اینترنت اشیا (Internet of things) برای کنترل، تعمیر و نگهداری صنایع استفاده کرد.

وی ادامه داد: تحلیل داده (Data Mining) یا داده‌کاوی نیز در موارد مختلفی مانند سرمایه‌گذاری، خرید، فروش، تعمیر و نگهداری در صنعت کاربرد دارد.

استان همدان در حال حرکت به سمت هوشمندسازی است

رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با تاکید بر اینکه استان همدان نیز در حال حرکت به سمت هوشمندسازی و استفاده از هوش مصنوعی است، گفت: بحث هوش مصنوعی در ایران جدید است و همکاری صنعت ایران با شرکت‌های پارک علم و فناوری فعال در زمینه هوش تجاری، هوش مصنوعی و غیره جزء برنامه‌ها است.

وفایی‌بصیر در خصوص نقش هوش مصنوعی در صنایع استان همدان، بیان کرد: همکاری شرکت سحر با شرکت آترین آذین فن آور بارزترین نمونه‌ای است که در زمینه هوش مصنوعی در استان داریم.

وی در مورد این همکاری توضیح داد: یکی از معضلاتی که صنایع غذایی با آن روبه‌رو هستند بحث وجود ریزگردهای، خاک یا سنگ‌ریزه در شیشه‌های حاوی محصولات غذایی است؛ جداسازی این مقادیر توسط نیروی انسانی انجام می‌شود اما اکنون با همکاری دو شرکت مذکور تمامی این شیشه‌ها از دستگاه عبور کرده و هوش مصنوعی تشخیص می‌دهد که آلودگی، ریزگرد و غیره درون این شیشه‌ها وجود دارد یا خیر.

این مقام مسئول با بیان اینکه شرکت‌های مختلف در حد آشنایی از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، اظهار کرد: جلساتی با شرکت شیشه و آرد انجام شد تا آن‌ها نیز به سمت هوشمندسازی بروند.

به گفته وی، در بحث تحلیل داده نیز چند شرکت خوب در پارک علم و فناوری در زمینه هوش تجاری فعالیت می‌کنند.

وفایی‌بصیر با اشاره به اقدامات انجام شده برای آشنایی با هوش مصنوعی و هوشمندسازی صنایع، عنوان کرد: در تیر ماه سال جاری جلسه‌ای تحت عنوان هوش مصنوعی در صنایع و هوشمندسازی صنایع برگزار شد و شرکت‌های فعال در حوزه هوش تجاری که بر روی دیتای واحدها برای مواردی ازجمله فروش و بازاریابی کار می‌کنند، خدمات خود را ارائه دادند.

رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه داده‌کاوی در سرمایه‌گذاری نیز یکی از عناوین مطرح شده در جلسه مذکور بود، اظهار کرد: با استفاده از این روش و علم داده و تحلیل ماشینی ویژگی‌های سرمایه‌گذاری را به دست آورده و می‌توان از آن برای کمک به صنعت استان استفاده کرد.

واحدهای تحقیق و توسعه؛ پیش‌زمینه استفاده از هوش مصنوعی در صنعت استان

این مقام مسئول عنوان کرد: پیش‌زمینه استفاده از هوش مصنوعی، وجود واحدهای تحقیق و توسعه (R&D ) در شرکت‌های تولیدی و صنعتی استان است که با استفاده از این واحدها، شرکت‌ها فعال‌تر شده و رشد می‌کنند.

وفایی‌بصیر با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۰ برای شش واحد صنعتی پروانه تحقیق و توسعه صادر شد، گفت: این تعداد در سال ۱۴۰۱ به ۱۲ واحد افزایش یافت. همچنین تا کنون نیز پنج واحد به واحدهای تحقیق و توسعه افزوده شده و تا پایان سال این تعداد باید به ۱۵ واحد برسد.

وی با تاکید بر اینکه پایه و اساس تمامی بحث‌های دانش‌بنیان وجود واحد تحقیق و توسعه است، ادامه داد: سازمان صمت استان در حال افزایش و تقویت این واحدها است.

تدوین برنامه‌هایی برای توانمندسازی واحدهای تحقیق و توسعه

رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با اشاره به اینکه برای توانمندسازی واحدهای تحقیق و توسعه برنامه‌هایی تدوین شده است، بیان کرد: آموزش نیازهای واحدهای تحقیق و توسعه، رویداد واحدهای و شرکت‌های پارکی در تیر ماه سال جاری و برگزاری کارگاه آموزشی با مشارکت واحدهای تحقیق و توسعه با دانشگاه‌‌ها و شرکت‌های شهرک‌های صنعتی و شرکت‌های پارک علم و فناوری در نیمه دوم سال جاری از جمله این برنامه‌هاست.

وی ادامه داد: حضور مدیران تحقیق و توسعه شرکت‌ها در نمایشگاه‌هایی همچون آگروفود، اکسپو و الکامپ نیز از دیگر برنامه‌ها بود.

اشتغال؛ چالش اساسی دنیا با هوش مصنوعی

این مقام مسئول با بیان اینکه چالش اساسی دنیا با هوش مصنوعی بحث اشتغال است، تصریح کرد: هوش مصنوعی سبب اشتغال‌زدایی می‌شود که دو توجیه برای این چالش وجود دارد؛ از آنجایی که با وجود هوش مصنوعی تعداد شاغلان یک واحد کاهش می‌یابد اما به دلیل افزایش ارزش افزوده و حاشیه سود، شرکت‌ها می‌توانند از طریق طرح توسعه دوباره اشتغال‌زایی کنند.

وی ادامه داد: اشتغال از سمت صنعتی و کارگر صرف صنعتی به سمت نیروی کار متخصص در زمینه فناوری اطلاعات هوش مصنوعی و کامپیوتر هدایت می‌شود.

وفایی‌بصیر عنوان کرد: واحدهای بزرگ استان همدان با پیشروی در زمینه هوشمندسازی با کاهش فعالیت و کاهش هزینه نیروی کار مواجه می‌شوند اما در عین حال افزایش سوددهی خواهند داشت که با استفاده از این سود می‌توانند کارخانه‌های جدید و طرح‌های توسعه ایجاد کنند و وضعیت اشتغال‌زایی را بهبود ببخشند.

رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با اشاره به اینکه شرکت‌ها باید با فناوری‌های جدید تطبیق یابند، بیان کرد: تعدادی از واحدهای صنعتی استان همدان به لحاظ ماهیتی کار تحقیق و توسعه را انجام می‌دهند؛ یعنی مبتنی بر سفارش هستند اما ممکن است از نظر سیستمی و دولتی هنوز گواهی تحقیق و توسعه نداشته باشند اما همچنان رو به جلو حرکت می‌کنند.

این مقام مسئول با بیان اینکه هنوز صنعت کشور به سمت هوشمندسازی به شکلی که باید حرکت نکرده است، گفت: راهکار حرکت به این سمت و استفاده از هوش مصنوعی، فرهنگ‌‍سازی است؛ باید هوش مصنوعی در کشور و استان فرهنگ‌سازی شده تا واحدها مشتاق شوند.

اولویت تسهیلات استان شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان هستند

وفایی‌بصیر خاطرنشان کرد: به تمام واحدهایی که برای تسهیلات مراجعه می‌کنند اعلام شده است که اولویت تسهیلات استان شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان هستند که این امر به نوبه خود یک مشوق اقتصادی است.

وی با اشاره به اینکه استان همدان شرایط خوبی در حوزه پیشرفت هوش مصنوعی دارد، تاکید کرد: همدان جزء استان های پیشرو است در بحث صنعت هوشمند و هوشمندسازی صنایع است.

این مقام مسئول در پایان بیان کرد: حرکت به سمت هوش مصنوعی یک عزم جدی می‌خواهد و پیرو فرمایشات رهبری در مورد هوش مصنوعی باید در استان و کشور به این بحث به صورت مجزا پرداخته شود نه در کنار سایر موارد. این حوزه باید در استان متولی داشته باشد و به طور مجزا به آن پرداخته شود.