ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال نوعی ارز مجازی است که با استفاده از فناوری بلاکچین که فناوری نوآورانهای برای ذخیره و انتقال دادهها است و همچنین روشهای رمزنگاری ایجاد و معامله میشود. این ارزها به صورت دیجیتالی وجود دارند و بدون نیاز به بانکها و سیستمهای مالی سنتی، میتوانند انتقال داده شده و معامله شوند.
از مهمترین ویژگیهای ارز دیجیتال می توان به غیرمتمرکز بودن آنها اشاره کرد. تمرکززدایی در ارزهای دیجیتال به این معنی است که تراکنشها در شبکه آن ارز توسط یک نهاد مرکزی کنترل نشوند، بلکه توسط شبکهای از کاربران ثبت و تأیید شوند، در واقع هیچ نهادی بهتنهایی توانایی دستکاری یا خاموشکردن شبکه را ندارد. امنیت آنها با استفاده از روشهای رمزنگاری که علمِ پنهان کردن اطلاعات است صورت میگیرد. در این راستا از تئوریهای ریاضی و محاسبات برای رمزگذاری و رمزگشایی دادهها، تضمین یکپارچگی آنها و صحت اطلاعات استفاده میشود. شفافیت و سرعت معاملات ارز دیجیتال که در بلاکچین ثبت میشوند و در چند ثانیه قابلیت انجام دارند نیز از دیگر ویژگیهای برجسته آنها به شمار میرود.
نحوه کارکرد ارزهای دیجیتال به چه شکل است؟
ارزهای دیجیتال با استفاده از روشهای مختلف مانند استخراج یا عرضه اولیه توسط توسعهدهنده آن بدون واسطههایی همانند صرافیها و بنگاههای تجاری انجام میشود. در روش استخراج که شامل فرآیند پیچیدهای است که توسط کامپیوترهایی برای تأیید تراکنشهای موجود و حفظ امنیت در شبکه انجام میگیرد و ارز دیجیتال شبکه در این فرآیند بهعنوان پاداش به کاربران داده میشود. در واقع در طی فرآیند استخراج رمزارزهای آن شبکه تولید و به شبکه عرضه میشوند. در روش عرضه اولیه که با الهام از عرضه اولیه در بازار سهام ایجاد شده است، تقریباً به همان شکل جذب سرمایه انجام میشود و در قبال پرداخت مبلغی به توسعه دهنده ارز دیجیتال، سرمایه گذاران تعدادی سکه دریافت می کنند.
ذخیره ارز دیجیتال در کیف پولهای دیجیتال انجام می شود که نرمافزار یا دستگاهی فیزیکی است که امکان نگهداری، مدیریت و انتقال ارزهای دیجیتال را فراهم میکند. ارزها بیشتر از طریق صرافیهای آنلاین یا مستقیماً بین افراد معامله میشوند.
پیشبینی آینده ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال به ویژه بیتکوین در سالهای اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کردهاند. به عنوان یک کلاس دارایی نوظهور و البته پرریسک، به بررسی معیارها، عوامل موثر و پیشبینی آینده ارزهای دیجیتال میپردازیم.
معیارهای پیشبینی آینده ارزهای دیجیتال
پذیرش و استفاده از ارزهای دیجیتال: با گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال در معاملات و پرداختها، انتظار میرود که این ارزها به طور فزایندهای در کشورها پذیرفته شوند. در حال حاضر حدود ۳۱,۴۶۵ ارز دیجیتال در ۵۱ صرافی بینالمللی معامله میشوند که ارزش آن ها بالغ بر ۳ تریلیون دلار است. این آمار و ارقام به خوبی نشان دهنده این است که دیر یا زود کشورها به سمت استفاده بیشتر از ارزهای دیجیتال قدم خواهند برداشت.
توسعه فناوری: پیشرفتهای تکنولوژیکی در زمینه بلاکچین و ارزهای دیجیتال میتواند به بهبود امنیت، سرعت و کارایی این ارزها کمک کند. میتوان گفت کاربرد بلاکچین در بانکداری و امور مالی جزو یکی از کلیدیترین کاربردهای این فناوری جذاب است. هاروارد بیزینس ریویو (Harvard Business Review) به عنوان یک نشریه عمومی در زمینه مدیریت درباره این موضوع پیشبینی جالبی کرده است؛ این نشریه معتقد است همانطور که اینترنت باعث تحولی شگرف در رسانهها شد، بلاکچین نیز موجب تحول بزرگی در صنعت بانکداری میشود.
مقررات و قوانین: قوانین و مقررات حاکم بر ارزهای دیجیتال میتوانند بر آینده این ارزها تأثیر بگذارند .با روی کار آمدن دولت جدید در ایالات متحده طرفداران ارزهای دیجیتال بر این باورند که قانون گذار نگاه متفاوتی را در سال های آتی به این مقوله داشته باشد. بسیاری معتقدند که ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا قصد دارد حامیان رمزارز را در کابینه خود منصوب کند تا وعده انتخاباتی خود برای «تبدیل آمریکا به پایتخت رمزارز در کره زمین» را اجرایی کند.
در ایران طبق ضوابطی که توسط بانک مرکزی، در بهمن سال ۹۷ در حوزه ارزهای دیجیتال اعلام شد، خرید و فروش ارز دیجیتال برای کاربران ایرانی ممنوع نیست اما استفاده از رمزارزها بهعنوان یک روش پرداخت ممنوع است؛ به عنوان مثال نمیتوان در فروشگاه اینترنتی خود بهجای دریافت وجه، ارز دیجیتال دریافت کرد. گرچه این قوانین سخت گیرانه بنظر میرسند اما پیشبینی میشود که در آیندهای نه چندان دور مقررات و قوانین مرتبط با ارزهای دیجیتال در سطح جامعه جهانی دستخوش تغییرات گستردهای شود.
رقابت: رقابت بین ارزهای دیجیتال مختلف میتواند به پیشرفت و بهبود این ارزها کمک کند. تیمهای پشتیبان و توسعهدهنده همواره در تلاش هستند تا خدمات و ویژگیهای جدیدی را در قالب الگوریتمهای بهروز شده به بازار ارائه دهند. همین امر با توجه به کثرت ارزهای دیجیتال سبب شده که رقابت جهت گرفتن سهم بازار بیشتر توسط این تیمها روز به روز بیشتر شود.
عوامل موثر بر آینده ارزهای دیجیتال
اقتصاد جهانی: شرایط اقتصادی جهانی، مانند تورم، رکود اقتصادی و نوسانات بازار، میتوانند بر قیمت و ارزش ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند؛ به عنوان مثال در زمانهایی که نوسانات اقتصادی افزایش مییابد، مانند بحرانهای مالی یا رکود اقتصادی، سرمایهگذاران ممکن است به دنبال داراییهای جایگزین باشند. ارزهای دیجیتال میتوانند به عنوان یک گزینه در نظر گرفته شوند، بهخصوص در شرایطی که اعتماد به ارزهای رایج دولت ها کاهش مییابد.
سیاستهای پولی: سیاستهای پولی بانکهای مرکزی و دولتها میتوانند بر ارزش ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند؛ به طور کلی بعید است که ارزهای دیجیتال در کوتاهمدت بر سیاست پولی تاثیر بگذارند. بیشتر ارزهای دیجیتال، ارزی نیستند که توسط بانک مرکزی یا مقامات دولتی صادر شده باشند و گردش آنها از طریق سیستم بانکداری تجاری سنتی انجام نمیشود. این در حالی است که اگر آنها به مقیاس خاصی برسند، این امکان وجود دارد که نظارت و کنترل بانک مکزی تحت تاثیر نامطلوب قرار بگیرد.
امنیت: امنیت ارزهای دیجیتال و بلاکچین میتواند بر اعتماد کاربران به این ارزها تأثیر بگذارد. بازار ارزهای دیجیتال با وجود فرصتهای بینظیری که ارائه میدهد، همراه با نگرانیهای امنیتی قابل توجهی است. برای کاربران این بازار، شناخت و مدیریت این نگرانیها از اهمیت بالایی برخوردار است. کاربران باید با انواع تهدیدات امنیتی مانند فیشینگ، بدافزارها، حملات مهندسی اجتماعی، و ضعفهای نرمافزاری آشنا باشند. این شناخت به آنها کمک میکند تا اقدامات پیشگیرانهای را اتخاذ نمایند و از داراییهای خود محافظت کنند.
محیط زیست: نگرانیهای زیستمحیطی ناشی از مصرف انرژی در استخراج ارزهای دیجیتال میتوانند بر آینده این ارزها تأثیر بگذارند.؛به عنوان مثال برآوردها بیانگر آن است که استخراج رمزارزها در سطح ایران مطابق پیشبینیها بیش از ۱۵۰۰ مگاوات مصرف برق دارند، این میزان مصرف معادل یک و نیم برابر تولید نیروگاه اتمی بوشهر است.
سخن پایانی
ارزهای دیجیتال ذاتا طراحی امنی دارند؛ زیرا دستکاری در جزئیات مالکیت و معاملات آنها بسیار سخت و تا حدی غیرممکن است. با این حال، آسیبپذیریهای دیگری در ارز دیجیتال وجود دارد که روی امنیت آن تاثیر میگذارد. دنیای رمز ارز با سرعتی بسیار زیاد در حال گسترش است و فراوانی و تنوع خطرهای امنیتی برای کاربران نیز با همین سرعت افزایش مییابد.
به یاد داشته باشید در دنیای ارزهای دیجیتال، «چیزی که رفت، رفت»؛ زیرا هیچکس وجود ندارد که با او تماس بگیرید تا تراکنش شما را معکوس کند؛ بنابراین، قبل از اقدام به سرمایهگذاری و خرید ارز دیجیتال، باید بهترین راهکارهای افزایش امنیت داراییها و ارزهای دیجیتال در برابر تهدیدات را یاد بگیرید.
نویسنده: صادق سوری