در روز نخست امیرشهاب رضویان کارگردان سینما اجرای برنامه را برعهده داشت و چهرههای نامآشنای فرهنگ و هنر همدان و ایران رنگ و بوی ویژهای به این معاشرت فرهنگی داده بودند.
پس از نقالی نسترن خالقی یکی از بانوان جوان همدانی، دکتر ابراهیم خدایار رئیس انجمن علمی نقد ادبی و رایزن فرهنگی سابق ایران در تاجیکستان نخستین سخنران این مراسم بود. وی با اشاره به اینکه ما باید به «ایران فرهنگی» بپردازیم و آن را مهم بپنداریم گفت: اگر به جای جای ایران زمین نگاه کنیم میتوانیم با چشماندازهای متنوعی از نگاه شاعرانۀ ساکنان این سرزمین متنوع نسبت به زبان فارسی و نسبت به شعر فارسی در شکلدهی و نقشش به شکلدهی تمدن جهانی آشنا شویم.
دکتر خدایار ادامه داد: روایت مترجمان فارسی ماورالنهری قرآن کریم – اولین ترجمه به زبان فارسی – از محمدبن جریر طبری که در سده سوم در شهر بخارا میزیست توانسته در یک قاب اسطورهای و شاعران سرنوشت همۀ ایرانیان را به ابدیت پیوند دهد.
او با محوریت قرار دادن این اثر و بیان نمونههایی نشان میدهد که زبان پارسی چقدر در شکلدهی تمدن در ایران فرهنگی موثر بوده است.
افشین شاهرودی داور جایزه و یکی از چهرههای شاخص در حوزه شعر و عکاس کشور هم در این مراسم گفت: من ابتدا تشکر میکنم از دوستانی که این جایزه را با این حجم کار ترتیب داده و به اینجا رساندند. امید دارم در سالهای آینده هم به این شکل برگزار شود.
وی ادامه داد: من مشترکاتی بین عکس و شعر دارم و در این دو زمینه مسابقات فراوانی را داوری کردهام؛ هر چه از سالهای پیش به زمان حال میرسم پرکاری زیادی را در این دو عرصه میبینم اما متاسفانه کارهای کیفی کم میبینم.
داور جایزه کتاب سال الوند افزود: زمانی که داشتم این دوره آثار جایزه را داوری میکردم دیدم بین عکاسی و شعر دوباره همان اتفاقات افتاده یعنی حجم زیاد است اما کیفیت به اندازۀ حجم کار نیست. همانطور که سهولت تکنولوژی دیجیتال به عکاسی – به این معنا که دست همه دوربین است – ضربه زده، شعر هم به این شکل شده است. شاید هم به خاطر شبکههای اجتماعی و اینترنت است؛ این را باید جامعهشناسها بررسی کنند.
وی در پایان گفت: نسلی که شکل گرفته، به اندازۀ نسل گذشته دانش و سواد و ... ندارد اما ادعای فراوانی دارد.
پس از اجرای موسیقی توسط کاظم مرادی و همسرش – فریدونی - علیرضا بهرامی – داور جایزه کتاب سال الوند و دبیر جایزه کتاب سال شعر خبرنگاران- هم به جایگاه رفت و گفت: در چند سال اخیر یک فرایند اجتماعی – فرهنگی در همدان به وجود آمده که افتخار آنها مهاجرت نیست، مهاجرت برایش ضد ارزش است، این جریان شکل گرفته، تلفیقی است بین نگاه مدرن داشتن و توجه به زیرساختهای سنتی. من در این چند سفر اخیر فرهنگی به همدان این را دیده و حس کردهام.
این شاعر ادامه داد: حالا چرا برگزاری جایزه ادبی الوند مهم است؟ دلیلش این است که در این چند سال اخیر دوستان تلاش کردند همدانیها را به عنوان یک سرمایه دریابند و کنار هم جمع کنند، پس از انجام این کار مهم، برگزاری جایزههایی مانند جایزه کتاب سال الوند تکثیر توان فرهنگی به سراسر کشور است.
سخنران پایان جلسه حسن گوهرپور دبیر جایزه ادبی الوند بود؛ وی در این مراسم با اشاره به ضرورت شکلگیری جایزه ادبی الوند گفت: برای ایجاد و شکلدادن به یک رویداد فرهنگی باید نیازها و ضرورتها را بررسی کرد و سپس اقدام به کاری نمود. همه تکرار میکنیم که همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران است؛ همه از ابنسینا و باباطاهر و بازماندههای تمدن مادها و گنجنامه حرف میزنیم اما در عمل حرکتی که در خور این تمدن باشد از ما روی نمیدهد؛ شاید یکی از دلایل برگزاری این جایزه در همدان پاسخی به این پرسش است که همدان در تصمیمسازیها در باب ادبیات در کجای ایران ایستاده است؟ چرا با وجود این همه شاعر، نویسنده و منتقد صاحب فکر و اثر همدانی که یا ساکن این استان هستند و یا در سایر استانهای کشور و تهران زندگی میکنند جریان مستمر و پویایی (لااقل در بخش خصوصی) در همدان وجود ندارد که هم صدای همدان باشد و هم نوعی از سلیقه را در ادبیات کشور ترویج و نشر دهد، شاید در پاسخ به این پرسشها و پرسشهای مشابه، بنده و حسین زندی وارد گفتگو برای ایجاد یک جایزه ادبی شدیم.
وی ادامه داد: از آنجایی که میدانستیم افراد باتجربۀ دیگری نیاز است تا این حرکت نوپا را همراهی کنند علیرضا بهرامی را هم به اتاق فکر جایزه دعوت کردیم، وی از شاعران، روزنامهنگاران و مستندسازان خوب کشور است که زادگاه خانوادگیاش همدان است. او تجربۀ برگزاری 13 سال به صورت مستمر جایزه کتاب سال شعر خبرنگاران را دارد و کماکان در حال برگزاریست.
دبیر جایزه الوند در ادامه با اشاره به مصطفی بصیری تویسرکانی گفت: یکی دیگر از دوستان شاعری که ما در اتاق فکر دوره نخست جایزه از او دعوت کردیم، دوست دیگر شاعرمان بود که در همدان چهرۀ آشنایی داشت.
گوهرپور افزود: یکی از اتفاقات خوب دیگری که در دوره نخست جایزه روی داد این بود که هئیت مدیره جدید انجمن علمی نقد ادبی به ویژه رئیس انجمن دکتر ابراهیم خدایار که رایزن فرهنگی سابق ایران در تاجیکستان بودند به جایزه اعتماد کردند و مقرر داشتند که یک تندیس به اثر برگزیده انجمن اهداء کنند که خدارا شکر این اتفاق محقق شد.
گوهرپور در پایان گفت: سعدی علیهالرحمه میگوید: «به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل/اگر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم». شاعران و نویسندگان و منتقدان و روشنفکران همدان و کسانی که غیر از غر زدن کار دیگری در گعدههای خصوصی و نشستهای مختصر دور هم ندارند، به جای این کارها تلاش کنند حرکت کنند و به راه بادیه بیافتند؛ این کار بهتر از نشستنهای باطلی است که پی گرفتهاند!
در ادامه جلسه نتایج داوریها اینگونه اعلام شد: مجموعه شعر«گفت و گو با تاریکی» اثر فرزاد آبادی نظر هیات داوران به عنوان کتاب سال برگزیده شعر اعلام شد؛ همچنین تندیس ویژه انجمن علمی نقد ادبی ایران هم به کتاب «روح اندوهگین یک شاعر» اثر «سیدرضا محمدی» شاعر افغان اهداء شد. (وی در یکی از گفتگوهایش اعلام کرده که از نوادگان میرسیدعلی همدانی است)
در ادامه هم از شاعر برجسته و محبوب همدان «مهدی شریفی امینا» به دلیل توجه به ادبیات اقلیمی و حفظ گویش محلی همدانی از مسیر شعر تقدیر شد.
لازم به ذکر است از چهرههای دیگری که در این مراسم حضور داشتند میتوان به رابعه مدنی، سیاوش دیهیمی، هادی گروسین، دکتر درویشنژاد، علی فتحی، رضوان سلماسی، مجید فروتن، بهناز ضرابیزاده نویسنده، دکتر بهروز کارخانهای، دکتر قاسم و جاسم منوچهری اشاره کرد.
این برنامه روز نخست بود. اما روز دوم – 7 دی ماه – از ساعت 10 صبح و با حضور در آرامگاه بوعلی سینا فیلسوف بزرگ مشایی آغاز و با ادای احترام و تقدیم گل به مزار او و عارف قزوینی و شعرخوانی برخی شاعران همدانی ادامه پیدا کرد؛ میهمانان پیادهراه بوعلی را تا میدان امام (ره) و سپس خیابان اکباتان را تپه هگمتانه ادامه دادند و از بازماندههای تمدن مادی بازدید کردند.