اولین رویداد علمی-ترویجی تکنوتاک با موضوع «کاربرد سرباره فولاد در رویه‌های آسفالتی مقاوم» با حضور مدیران فولاد مبارکه و شرکت‌های زیرمجموعه، اعضای هیئت‌های علمی دانشگاه‌های کشور و همچنین مدیران شهری استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری، روز پنج‌شنبه ۲۴ آبان‌ماه، در تالار آیینه هتل عباسی اصفهان برگزار شد.
افزایش ایمنی در حمل‌ونقل؛ منفعت مشترک ایرانیان از آسفالت سرباره‌ای
سید مهدی ابطحی، رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان و دبیر این رویداد مهم، در ابتدا ضمن اعلام برنامه‌های رویداد، اهمیت استفاده از آسفالت سرباره‌ای را تبیین کرد و گفت: هرکدام از ما ممکن است به‌عنوان مدیر یا مسئول، منفعتی سازمانی در استفاده از آسفالت سرباره‌ای داشته باشیم اما به‌عنوان یک شهروند ایرانی، منفعتی مشترک به نام ایمنی در حمل‌ونقل داریم که استفاده از سرباره فولاد را تبدیل به یک ضرورت می‌کند.
وی افزود: برای ارتقای امنیت جاده‌ها، نهادهای واسط مانند صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر فولاد مبارکه، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان و همچنین دانشگاه‌ها، بستری برای ارتباط صنعت با سازمان‌های نیازمند به این فناوری است. چنین فعالیت‌های مشترکی عامل ایجاد همدلی میان نهادها و تسهیل اقدامات آتی است.
فولاد مبارکه با تمام توان آماده همکاری برای رسیدن به این هدف است
محمدرضا بنائیان، مدیر ارشد تولید شرکت فولاد مبارکه، نیز اظهار کرد: فولاد مبارکه با تمام قوا آماده همکاری با سازمان‌ها در خصوص شناسایی راهکارهای استفاده از سرباره فولاد است. شرکت‌های میانی مثل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر هم در این راه تلاش خواهند کرد.
وی افزود: تعامل بین صنعت و شرکت‌های بهره‌بردار از این فناوری بسیار حائز اهمیت است؛ به همین دلیل از صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر فولاد مبارکه انتظار داریم کمک کند تا افراد بتوانند طرح‌هایشان در این موضوع را به نتیجه برسانند.
سرمایه‌گذاری سنگین فولاد مبارکه در پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با سرباره
مجید دادجو، مدیر فراوری ضایعات فرایندی فولاد مبارکه نیز گفت: به دلیل اهمیت حفظ محیط‌زیست و کاهش سرباره‌های تولیدی برای شرکت فولاد مبارکه، قرارداد بزرگ تحقیقاتی با مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی منعقد و تحقیقات گسترده‌ای درباره استفاده از سرباره برای استفاده از آن در زیرسازی جاده و ریل صورت گرفته است.
وی افزود: بر اساس تحقیقات انجام‌شده و ماهیت ترکیبات شیمیایی سرباره کوره‌های قوس شرکت فولاد مبارکه، این سرباره در فعالیت‌های عمرانی و توسط شهرداری‌ها، راه و ترابری و سیمان برای مصارف گوناگون قابل‌استفاده است. عامل اصلی تقویت و تداوم ارتباط شرکت فولاد مبارکه با شهرداری‌ها به‌عنوان یکی از بهره‌برداران اصلی آسفالت سرباره‌ای، داشتن تفکر و تعهد حفظ محیط‌زیست و توجه به مفاهیم پایداری است.
افزایش امنیت جاده‌ای و کاهش طول خط ترمز
احمد گلی، دانشیار دانشکده عمران و حمل‌ونقل دانشگاه اصفهان نیز ضمن معرفی سرباره فولاد و بررسی مشخصات فنی آن، ویژگی مثبت سنگ‌دانه‌های مصنوعی را مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار نسبت به مصالح معمولی دانست.
به لحاظ ایمنی آسفالت سرباره‌ای می‌تواند به مقدار قابل‌توجهی طول خط ترمز را کاهش دهد
سید مهدی حجازی، عضو هیئت‌علمی دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی اصفهان نیز با اشاره به اهمیت آسفالت‌های سرباره‌ای در افزایش امنیت جاده‌ها گفت: نوع آسفالت یکی از عوامل تعیین‌کننده در طول خط ترمز خودروهاست.
وی افزود: امروز نوع جدید آسفالت‌ها یعنی آسفالت سرباره‌ای می‌تواند به مقدار قابل‌توجهی طول خط ترمز را کاهش دهد. طول خط ترمز خودروها پس از استفاده از این نوع آسفالت در اصفهان کاهش ۴ متری داشته است و تغییر این خط ترمز می‌تواند در حفظ یا از دست رفتن جان یک انسان مؤثر باشد.
کاهش ۱۵ درصدی لغزندگی و ۲۵ درصدی هزینه‌های نگهداری با استفاده از آسفالت سرباره‌ای
اصغر کشاورز راد، معاون فنی و عمرانی شهرداری اصفهان، در بخش دیگری از رویداد به بیان تجارب بین‌المللی در زمینه استفاده از این نوع آسفالت پرداخت و اظهار کرد: استفاده از آسفالت سرباره‌ای در دوحه قطر باعث کاهش 40 درصدی در عمیق شیار پس از 3 سال نسبت به آسفالت معمولی، بهبود 15 درصدی مقاومت در برابر لغزندگی و کاهش 25 درصدی هزینه‌های نگهداری شده است.
وی افزود: استفاده از این محصول در امارات متحده عربی نیز با نتایجی تقریباً مشابه، کاهش 35 درصدی در ترک‌های خستگی پس از 4 سال، بهبود 30 درصدی مقاومت در برابر تغییر شکل دائمی و عملکرد روسازی بسیار بهتر در دماهای بالای تابستان (بیش از 50 درجه سانتی‌گراد) را به دنبال داشت. بر این اساس می‌توان از این محصول در کشور و در اصفهان نیز استفاده کرد.
معاون فنی و عمرانی شهرداری اصفهان تأکید کرد: شرکت فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان بزرگ‌ترین واحد صنعتی فولادی کشور، تولیدکننده بسیاری از محصولات فولادی است. بااین‌حال، فولاد مبارکه تنها یک فولادساز نیست؛ فلسفه وجودی فولاد مبارکه مبتنی بر مسئولیت‌پذیری، تعهد به شیوه‌های پایدار، مراقبت از محیط‌زیست و تأثیرگذاری مثبت اجتماعی برای خلق آینده‌ای بهتر است.
کشاورز راد ادامه داد: اجرای رویکردهای نوین در فراوری سرباره‌های فولاد، با تکیه‌بر کاهش مصرف منابع و هم‌راستا با الزامات جدید زیست‌محیطی، گامی مؤثر جهت تحقق توسعه پایدار است. فولاد مبارکه با هدف تحقق اقتصاد چرخشی، در فراوری سرباره فولاد و تولید محصولات جانبی از آن گام‌های مؤثری برداشته است.
وی در پایان خواستار حمایت شرکت فولاد مبارکه از استفاده بیشتر این محصول در پروژه‌های شهری شد.
ضرورت استفاده از سرباره در آسفالت
نوراله میرغفاری، عضو هیئت‌علمی دانشکده مهندسی منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان نیز به جنبه‌های زیست‌محیطی استفاده از این محصول پرداخت و گفت: استفاده از این نوع آسفالت مزایای مختلفی دارد؛ اما لازم است ملاحظات محیط‌زیستی در مورد اهمیت و ضرورت استفاده از سرباره فولاد در تولید آسفالت نیز مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: صنعت فولاد تأثیرات مثبت بسیاری برای استان‌های هم‌جوار خود دارد؛ اما با مشکلاتی همچون حجم زیاد ضایعات نظیر سرباره نیز مواجه است. سرباره بیشترین حجم پسماندهای جامد صنعت آهن و فولاد را تشکیل می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که به ازای هر تن فولاد بین 250 تا 300 کیلوگرم سرباره در کشور تولید می‌شود. برخی پیش‌بینی‌ها از افزایش حجم سرباره دپوشده در ایران به بیش از ۵۰ میلیون تن تا پایان سال 1404 حکایت دارد.
عضو هیئت‌علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان اظهار کرد: بررسی جنبه‌های مختلف استفاده از سرباره در تولید آسفالت را ضروری می‌سازد. مدیریت جامع پسماند، ملاحظات محیط‌زیستی بهره‌برداری از معادن شن و ماسه، اقتصاد چرخشی، اکولوژی صنعتی، ارزیابی چرخه حیات و قوانین و مقررات ازجمله این موارد است که باید به آن توجه کرد.
میرغفاری تصریح کرد: مهم‌ترین موضوعی که به‌عنوان چالش زیست‌محیطی در سرباره وجود دارد، احتمال آبشویی آن است که ممکن است باعث آزادسازی برخی عناصر موجود داخل سرباره شود. مطالعاتی که در دنیا انجام شده نشان می‌دهد ماهیت قلیایی سرباره‌ها باعث می‌شود آبشویی بسیار محدودی داشته باشند. به‌علاوه استفاده از قیر نیز همانند پوشش محافظ اطراف دانه‌های سرباره را احاطه می‌کند و از آزادسازی عناصر می‌کاهد. بااین‌حال برای اطمینان بیشتر در مورد این موضوع، لازم است مورد بررسی کامل قرار گیرد.
گفتنی است محورهای این رویداد شامل «معرفی سرباره و تأثیر آن در مشخصات عملکردی آسفالت»، «آسفالت سرباره‌ای؛ ملاحظات ایمنی و ارزیابی‌های اقتصادی»، «ملاحظات محیط‌زیستی در کاربرد سرباره صنایع آهن و فولاد در تولید آسفالت» و «بیان تجارب بین‌المللی و داخلی از کاربرد سرباره فولاد در تولید آسفالت» بود که توسط سخنرانان رویداد تشریح شد.
سالانه مقادیر قابل‌توجهی سرباره توسط صنعت فولاد تولید می‌شود و این رویداد با هدف هم‌افزایی میان صنعت، دانشگاه و جامعه در استفاده از این ضایعات تولیدی برگزار شد. استفاده از سرباره‌های فولادی در حوزه‌های مختلف نظیر پروژه‌های عمرانی می‌تواند وابستگی به منابع طبیعی را کاهش دهد.
پس از پایان سخنرانی‌ها، پنل تخصصی پرسش و پاسخ درباره فرصت‌ها و چالش‌ها با حضور سخنرانان و کارشناسان این حوزه برگزار و تمامی جوانب استفاده از آسفالت سرباره‌ای بررسی شد.