به گزارش آفتاب صبح، سیدرضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی سه شنبه ۱۰ تیرماه سفری ناگهانی و بی سر و صدا به قزوین داشته، سفری که در آن از دولتخانه، گراند هتل، مسجد مدرسه حیدریه و... هیچ بازدیدی نکرده اما ضمن بازدید از مسجد جامع و مسجد نبی به کاروانسرای سعدالسطنه رفته و از بخش در حال مرمتی بازدید کرده همچنین سفرهخانهای را هم افتتاح کرده است. پس از بازدید هم در نشست شورای اداری استان قزوین حضور پیدا کرده.
در همین نشست مهدی صباغی شهردار قزوین پای خیابان انصاری شرقی و دولتخانه را وسط کشیده و گفته است:«خیابان شهید انصاری که دو سوم آن اجرا شده، نیازمند تکمیل است و بخش باقیمانده از انصاری شرقی تا سردر دولتخانه باید عملیاتی شود.
۷۸ درصد این طرح اجرا شده و املاک نیز تملک و تخریب شدهاند،...اگر این خیابان باز شود، دسترسی به دولتخانه ممکن میشود و پارکینگ و زیرساخت رفاهی نیز قابل احداث خواهد بود...»
همین بازدید و سخنان حول آن ذکر چند نکته را در حوزه میراثفرهنگی ضروری میسازد:
چندی پیش در خرداد ماه ستاد اجرایی فرمان امام بخشی از حمام بلاغی، متعلق به خودش را به مزایده سراسری گذاشت.ظاهرا چند دانگ این ملک مالک خصوصی دارد و نیم دانگ سهم ستاد اجرایی است ( شاید اوقاف هم سهمی داشته باشد؟)
طبق طرح «داسی شکلی» که از سوی شهرداری در کمیته فنی ۳ ارائه شد خیابان انصاری شرقی با یک هلال، مسجد مدرسه حیدریه و حمام بلاغی( دو اثر تاریخی ثبت ملی) را دور میزند.
برخی حدس میزنند احتمال دارد شهرداری سهم ستاد را بخرد و سپس باقی سهم را از مالکان خصوصی خریداری کند تا اگر توانست حمام را از ثبت خارج کند و اگر نتوانست کاربری دهد. از سویی زمینهای پشت حمام را هم که گُلخَن(آتشدان) و چاههای حمام در آن قرار دارد به اجرای طرح خیابان انصاری شرقی اختصاص دهد.
گفته میشود در همین ایام خرداد تا تیر موضوع جدیدی هم در جلسات مسئولان مطرح شده است. این که شهرداری مدعی شده مدیریت دولتخانه به او تعلق گیرد تا سبب رونق گردشگری شود. مشخص نیست شهرداری چه تصویری از دولتخانه دارد. دولتخانه کاروانسرای سعدالسلطنه نیست که مرمت و احیا و بهرهبرداری شود. در بهترین حالت باید آزادسازی، کاوش و سایت موزه شود و البته که طرح میدان دارالشفا هم خیال خام و پرهزینهای است که هرگز امکان اجرا ندارد.
بنابراین دولتخانه نه امکان ساختوساز دارد نه تبدیل شدن به پارک. یک محوطه کاملا تاریخی است که نیاز به مطالعه، کاوش به شرط ضرورت، حفاظت و مرمت دارد نه چیزی کم نه زیاد.
شهرداری خیلی برای گردشگری قزوین نگران است خانههای تملک و تخریب شده محله بلاغی را احیا و تبدیل به اقامتگاه، بوتیک هتل، اماکن فرهنگی، کافه،گالری، مرکز فروش صنایع دستی و اقلام فرهنگی، هنری کند و جلوی تخریب خیابان سپه، نخستین خیابان ایران را بگیرد.
لازم و ضروری بود که وزیر میراث فرهنگی به شهرداری گوشزد میکرد ۷۸ درصد تخریب و تملک یک بافت تاریخی به بهانه خیابانکشی و علی رغم مخالفت شورای عالی معماری افتخار کردن ندارد آن هم محوطهای که از دوره سلجوقی تا کنون آثار تاریخی زیادی در دل خاک نهان دارد. وزیر باید قاطعانه اعلام میکرد که تملک مغازههای ابتدای خیابان سپه ( گاراژ) نباید بازیچهای برای آغاز تخریب تاریخیترین و نخستین خیابان کشور باشد و شهرداری اگر دغدغه دولتخانه را دارد به بهانه خیابانکشی، پارکینگ و امکانات رفاهی نباید ارتباط خیابان سپه و آثاری که در دل آن نهفته است همچنین محله بلاغی را با دولتخانه صفوی قطع کند.
اگر دولتخانه سر تاریخ قزوین است محله بلاغی و خیابان سپه بدن این تاریخ هستند و نباید به بهانه خیابانکشی مُثله شوند.
شهرداری قزوین در حالی در نشستی که وزیر میراث فرهنگی حضور داشته در خصوص خیابان انصاری شرقی سخن گفته که عملا وزارت میراث فرهنگی متولی تصمیمگیری در این خصوص نیست و اصل ماجرا تأیید یا عدم تأیید شورای عالی معماری و شهرسازی است. در واقع شهرداری قزوین و میراث فرهنگی در جلسه کمیته فنی ۳ که پیش از عید برگزار شد نظرات خود را اعلام کردند و البته که به جز شهرداری قزوین باقی اعضای کمیته رسما مخالفت خود را با احداث این خیابان اعلام کردند.
بنابراین تصمیم نهایی در جلسه آتی شورای عالی که چند صباح دیگر برگزار میشود مشخص خواهد شد.
در این رابطه دکتر سیاوش صابری رئیس اسبق بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در کمیته فنی ۳ به خبرنگار آفتاب صبح گفت: به یاد داشته باشید پایگاه حسن صباح در الموت بوده و به دلیل جنگ سلجوقیان با اسماعیله، آنها در واقع ناگزیر بودند در قزوین تأسیسات و شهر معتبری بسازند که بتوانند به لحاظ سیاسی و نظامی حسن صباح و اسماعیلیه را کنترل کنند.
پس حتماً شهر قزوین در دوره سلجوقی شهرسازی و معماری شناخته شدهای داشته که به دلیل زلزله و حمله مهاجمان و...در طول تاریخ آسیب دیده است. البته محراب مسجد- مدرسه حیدریه و بخشهایی از مسجد جامع به اندازه کافی صحه بر رونق معماری این دوره میگذارد.
او تاکید کرد: بنابراین نخست آنجایی که شهرداری برایش طرح آورده و اصرار به تعریض خیابان دارد بخشی از شهر دوره سلجوقی در دل زمین است. در روی زمین هم که بحثی نیست افزون بر آن در زیر زمین هم انبوه لایههای باستانی است که به محض آن که لودر به حرکت در آمد و به آثار خورد طبیعتا انبوهی از مسائل اجتماعی و خبری و اینها که آثار تاریخی کشف شده و چه باید کرد، پیش روی شهرداری قرار میگیرد. یعنی اگر حتی هیچ اعتقادی به هویت و ارزش تاریخ و بحثهای اقتصادی گردشگری فرهنگی نداشته باشید حداقل به آثار برخورد میکنید و کار متوقف میشود.
او افزود: باز باید از دانشگاه و مشاور دیگری بخواهید این بار طرحی بر اساس باستانشناسی شهری و سایت موزه تهیه کنند.بنابراین بر اساس شرایط موجود مملکت پیشنهادم این هست که رویکردمان با حداقل مداخله و به سمت بهسازی و ساماندهی پیش برود. و با فاصله از این فشارها رفته رفته بتوانند به موضوع باستان شناسی شهری هم بپردازند و بعد اینها را به هم پیوند بدهند و به هر حال یک ارزش ویژهای به شهر قزوین اضافه و کشف کنند و به مردم نشان بدهند.
صابری با اشاره به این که شهر قزوین از جهات ثبت جهانی هم پیش از اینکه شهر اصفهان به عنوان پایتخت دوره صفوی شکل بگیرد پایتخت صفویان شد و معماری و شهرسازی صفوی در قزوین تمرین شده است؛ گفت:در دوره سلجوقی هم که به دلیل حضور اسماعیلیه در کوههای البرز، قزوین بسیار شهر معتبری بوده پیش از اسلام هم همینطور.
صابری تصریح کرد: همچنین شهر قزوین یکی از نمونههای منحصر به فرد باغستان و شهر است که یک ویژگی خاص در شهرسازی ایران است که در کمتر جاهایی از این نعمت برخوردارند بنابراین شهر از جهات خودش واجد ارزش ثبت جهانی هم هست و میتواند به عنوان نمونهای از نبوغ بشری دیده شود.
او افزود: در یک چنین شهری با چنین ویژگیهایی از مدیران شهری انتظار بیشتری است که اگر طرحی برای قزوین در نظر میگیرند به همه وجوهش توجه کنند و از مالکیت و سوداگری پلاکهای دوم هم غافل نشوند.